É a verdade máis grande, ou polo menos unha das verdades máis grandes. Mentira non é.
O teatro nunca podería ser mentira porque as accións, palabras e emocións son reais. Cando se discute, cando se ri, chora, fala, berra, camiña, abraza, cando se vive enriba dun escenario, todo é de verdade. Porque é o que di, o que fai, o que sente a personaxe e no tempo que dura a función é a personaxe a que existe. O que sucede en escena é unha realidade nese instante na que público e elenco son cómplices nunha conexión sincera, e iso está sucedendo nas vidas de quen participa desa conexión. Dise que o teatro é a mentira máis verdadeira, pero non é mentira ningunha. Podo prometelo. Para facer teatro, para actuar, hai que traballar ca verdade. Hai que espirse emocionalmente para permitirlle voar á personaxe, para liberala e liberarse. Hai que sentir e aprender que esa emoción pertence á escena, á personaxe. Non é fácil.
O teatro xera máis verdade, é xerado pola vida e xera a vida que vivimos. Todo o que aprendemos ensaiando, todo o que o proceso de busca nos aporta, o traballo en equipo e co interior dunha mesma, toda a construción. É curioso como unha soa personaxe pode ser interpretada por moitas persoas e cadaquén entrega a súa parte de alma. A súa esencia, esa é a maxia. Cando unha personaxe ten cen verdades dentro, cando cobra vida.
Este curso ca compañía do campus de Vigo, dirixidas por Silda Alfaro e Sonia Rúa, fixemos «Incendios», de Wajdi Mouawad. Un relato de verdades e silencios, de identidades e guerra, de segredos e vidas que se cruzan. É unha obra que mostra unha realidade, unha verdade. Como realidade tamén é a necesidade que moitas veces sentimos de contar o que sucede para poder abrir os ollos. Porque esa é outra das verdades do teatro, facer abrir os ollos. Detrás disto houbo moito traballo e en cada ensaio fomos atopando cada personaxe e medrando máis, aprendendo máis. Gústame moito ensaiar e ver como todo deixa de ser guion e se converte en historia, en realidade.
O día que actuamos en Pontevedra era a última función. Antes de pechar a última escena, con Nati, Yerai e Juan xa no escenario, Rosa, Aroa e eu démonos a man moi forte coma sempre antes das cartas finais. Mentres Brenda, Lidia, Miguel, Andrea, Celia, Marta e Antón nos compartían a súa alma con miradas cheas de forza das súas propias escenas anteriores que fiaron a historia, sendo equipo. Mentres Sonia e Silda nos acompañaban dende o outro lado do teatro, sentíndoas con nós. A platea en silencio. Situamos a luz e as marcas e saímos a escena, Nawal contaba a súa verdade ante os seus fillos. Final e segundos nos que todo segue sendo realidade. Lembro pensar «oxalá vivir nestes momentos por sempre». Escuro e aplauso.
Eu xa comecei a chorar no terceiro aplauso. E seguín chorando en bambalinas abrazada ás miñas compañeiras e choraba cun gran sorriso e feliz por dar voz en unión a esa historia. Choraba porque era a última función pero tamén por toda a emoción que nos levou transitar «Incendios» e a súa verdade. Porque o que o teatro nos fai sentir tamén é real. Xogar, sentir, estar, observar, escoitar. Para ser. Como real tamén é todo o que non se ve, as marcas no chan, os ensaios, as risas, os abrazos, as miradas de complicidade, a confianza, a unión, a amizade, os olliños de ilusión ao vernos actuar, o apoio, a maxia, os nervios cando se escoita o timbre dos cinco últimos minutos, a catarse. O teatro saca a nosa verdade e pon as emocións sobre a mesa. A min é capaz de quitarme todo o medo que me dá a vida e regálame paz, esa paz inmensa que me inunda ao sentir as luces nos ollos e esa necesidade de actuar. O teatro faime estar presente e é o lugar onde toda a sensibilidade é apreciada. Facer teatro e ver teatro fainos sentir, danos humanidade, conexión.
Que sorte poder facer isto cunha compañía tan marabillosa e cunhas directoras que merecen todas as flores do mundo. Que bonito contar esta historia sentíndonos da man. E que sorte interpretar a Nawal, que me ensinou a non rendirme na busca do que se quere, a berrar non a esa guerra que existe en tantos lugares e a abrazar a emoción. O teatro é sanador, necesario, eterno e verdade. Sentir todo iso é real, como non vai selo? Tan real que por min viviría sempre ante o gran telón vermello.
