A Academia Galega define a conciencia como o “coñecemento que toda persoa ten de si mesma, que permite establecer un xuízo moral dos actos e distinguir entre o ben e o mal.”
Esta definición, de carácter principalmente filosófico, remítenos ás ideas coas que traballaban as pensadoras do século XX, como por exemplo Hannah Arendt. Ideas que arraigaban nas cinzas e nos escombros de dúas guerras mundiais. Claro, cen anos despois, é lóxico pensar que as ideas lanzadas nesa época xa non teñen sentido. Que están caducas. E que, polo tanto, o seu uso non dista moito da difamación, do esaxerado ou dun perverso uso da nostalxia. Porque o mundo cambiou. Para ben.
E si, o mundo é diferente, o mundo xa non é así. É outra cousa. Houbo avances, houbo conquistas laborais e sociais. Si, a historia seguiu.
Mais a actualidade séntese coma un barullo. Unha nube de escasa visibilidade. Onde non sopra o vento e o po vaga en suspensión. Cada partícula percorre o espazo sen ir a ningún lado pero sempre en movemento. Un movemento inútil que non achega nada, que parece que si, pero que logo se anula a si mesmo cambiando de traxectoria. Subindo e baixando dun lado cara ó outro. Arriba, abaixo. Esquerda, dereita.
Pensemos por un instante nesa partícula zombi, nesa partícula vagabunda, voadora e imbécil, que pasaría se tivese conciencia? Subitamente esa partícula tería a capacidade de escoller, de decidir, e incluso, atendendo á teoría, de escoller ben. É dicir, que se todas as partículas de po fosen conscientes de si mesmas, o barullo desaparecería, entraría a luz.
Atendendo a José Saramago, a quen, por outra banda, sempre debemos atender, di que a conciencia non é un sistema económico, nin mercantil, nin un sistema político. “É algo máis ca todo iso”.
Ante a negación constante de todo: conciencia.
E que ten que ver isto co teatro? Porque, en fin, nunha revista especializada en teatro, é o tipo de información que se agarda atopar. Pois todo.
Estou aquí inaugurando o 2023 con este artigo pedindo un exercicio colectivo de conciencia. Porque a conciencia é o exercicio persoal máis importante. Un exercicio que nos achega ó ben, á beleza e á xustiza. E ante o inxusto: máis conciencia.
Un profesional consciente é moito mellor plan. E as forzas malas do mundo esixen un espertar da conciencia colectiva. A única maneira de que a nube de po desapareza.
Quero para este 2023, e sucesivos, un teatro tremendamente consciente de si mesmo. Un teatro que axude a distinguir entre os berros, as imaxes aceleradas e o estímulo constante. Un punto de calma que axite.
Bo 2023. Boa conciencia.
