Revista Galega de Teatro
Revista Galega de Teatro
Para este primeiro trimestre de 2025, o convite vai para a lectura de dúas obras de teatro. Ámbalas dúas, partindo de feitos históricos moi diferentes e por medio de poéticas tamén dispares, vannos interrogar sobre a condición humana e as súas miserias.
A invitación inclúe tamén deter a vista e saborear as páxinas do último número da erregueté | Revista Galega de Teatro e igualmente aproximarse a coñecer as inmensas posibilidades pedagóxicas que ofrece o teatro.
A nunca vista
Premio Abrente de Textos Teatrais 2022. Edic. Difusora de letras, artes e ideas 2023.
A Lola
Laiovento. 2018
A trama da peza, inspirada nun caso real acontecido nos anos 80 nunha vila costeira do sur de Galicia, non é unha crónica. “O seu tratamento é poético, delicado, fráxil e tamén contundente. Non hai concesións, nin fisuras (…). A nunca vista enfróntanos como seres humanos a un dilema. Coloca un espello onde ver o noso reflexo, onde repensarnos. O que está en xogo é a asunción da nosa natureza. Competir ou cooperar? Cómodo egoísmo na nosa zona de confort ou disidencia que non segue o rabaño? Aceptar a quen é diferente a nós ou ignoralo e aniquilalo? Compromiso ou abandono das persoas máis necesitadas? (…). “É unha peza que nos suxire unha nova forma de entender o mundo como comunidade, onde o futuro pode ser visto con valores de empatía e sororidade, onde o sentimento de pertenza non nos impida ver o sufrimento, e a árbore á que pertencemos non nos impida coidar o monte que nos arrodea (…)”.
(Extractos do prólogo á edición d’A nunca vista, escrito por Irene Moreira).
A peza é inmensa polos interrogantes que abre. Nela a autora afronta conflitos perennes da humanidade, dúbidas por resolver e que segundo as respostas que deamos poderiamos construír un posible futuro mellor. A proposta escénica tenta explorar o camiño onde a compoñente plástica e visual conxuguen coa palabra.
Ana Abad de Larriva é actriz, creadora escénica e dramaturga. É titulada superior en Arte Dramática, na especialidade de Interpretación Xestual pola ESAD de Galicia, licenciada en Xornalismo pola USC e doutora en Comunicación pola UVigo coa súa tese A construción das bases da presenza dunha figura comunicativa a partir do adestramento actoral. Desenvolve a súa investigación no eido da teoría e da práctica teatral. Como dramaturga gañou tamén o II Premio Roberto Vidal Bolaño de textos teatrais en 2019 coa obra A sombra das árbores editada por Galaxia e o I Certame de Microteatro da Memoria en 2021 con Un biolo na noite. Colabora co Consello da Cultura Galega nas biobibliografías para o Álbum de Galicia. É coordinadora do Club de Lectura da Biblioteca Municipal do Poriño, e actualmente é a subdirectora da erregueté | Revista Galega de Teatro.
A Lola son todas as mulleres que sobreviven aos seus maridos, arrebatados polo terror franquista.
As Lolas da Galiza ficaron esquecidas mesmo no tempo de lembrar as vítimas. Os recordos foron ao rescate dos homes porque os números proclamaban a súa maioría nos paredóns, nas gabias, nos tobos e tamén nos cárceres.
Non houbo anotacións das rapas, das tatuaxes na pel para marcar as mulleres que, naquela República que por vez primeira as tivera timidamente en conta, se atreveran a aprobar un destino distinto do que o franquismo tiña preparado para elas.
O nitrato de prata marcaba como rojas, ás mulleres que se sindicaran, ás que participaran en actividades políticas, ás que deixaran o cárcere do matrimonio e o fogar. Pero tamén marcou ás que tiñan como único delito estar emparentadas con homes perseguidos.
O relato xoga co presente-mediados dos anos 60-e o pasado- os anos da 2ª República e os inmediatamente posteriores ao golpe militar de xullo de 1936-.
A súa trama está determinada polo que se denomina o “pasado non ausente”: polo feito de que o sucedido nos anos da represión posterior ao golpe segue a condicionar
as vidas e as condutas de varias xeracións, porque o silencio sobre aqueles feitos impide a superación do trauma.
David e Teresa, mozos abertos aos novos aires que comezan a infiltrarse na sociedade española, deciden casar e regresan á casa nativa para comunicárllelo aos seus pais. Pero os traumas do pasado seguen presentes a historia dos pais de Teresa, familia comprometida dende o primeiro momento co novo réxime e a dos pais de David, identificados cos ideais republicanos, frustran os desexos dos mozos.
Na obra recréase o ambiente, ideais e confrontacións entre dúas formas de entender a sociedade, os valores da tradición patriarcal e escolástica dos golpistas fronte as ideas constitucionais de igualdade e liberdade democrática.
Manuel Ayán Díaz naceu na aldea de Fornelas, nos termos da Pobra do Brollón en 1946. Estudou no Seminario de Lugo e na Universidade de Salamanca. Exerceu a docencia de Filosofía en Lugo e Pontevedra. Participou na creación da Aula Castelao de Filosofía e na do grupo teatral Argallada para a que escribíu Beltrana a Birolla. De xubilado, cun grupo de amigos, formou a asociación cultural Avelaiña Teatro para a que escribiu: María Castaña e Almas na Gloria: Don Paco que forman parte do repertorio deste grupo de teatro. Tamén é actor afeccionado.
Erregueté | Revista Galega de Teatro nº 108
Asociación Cultural Entre Bambalinas. 2024 (2).
Descobrim el Teatre
Dossiers Rosa Sensat nº 23.
“Neste último número de 2024 a Erregueté non só atende ao que acontece nos escenarios dentro dos edificios teatrais, senón tamén a aqueles outros palcos que fan da vía pública, das rúas, prazas e torreiros, teatros efémeros de pegada inesquecible. O mesmo sucede cos formatos e duracións dando testemuño de obxectos artísticos independentemente do que ocupan no espazo e no tempo, de se duran 15 minutos ou 3 horas, porque a arte non se mide só polo tempo cronolóxico ou polas dimensións espaciais e de produción.
E falando de convención temporal este exemplar é unha revista bisagra entre un 2024 abondoso en creación escénica, pero escaso en días á semana de programación nos teatros públicos municipais, que é a grande materia pendente, e un 2025 no que todo o que se trata nas súas páxinas vai seguir activo ou debería seguir activo, para que os esforzos e o diñeiro sexan un investimento e non un gasto, para contribuír tamén a sostibilidade producindo máis espectáculos, cando os que hai non dan chegado a boa parte da poboación.
Pódese ler neste número 108 o que din Marta Pazos e Manuel Lourenzo, Premios da Cultura galega 2024, nomes tan fundamentais para as nosas artes escénicas como a dramaturga Raquel Castro, o “titiriteiro”Marcos Dios ou a maga Aldara Vázquez Arias.
Na sección de espectáculos, que pasa da vintena, celebrase a volta de Teatro de Ningures (1986) e dáse a benvida a compañías novas que acaban de nacer en 2024 como Código Azul (teatro) ou Disiden. Cia (2023, danza).
Dáse noticia do primeiro circo de toldo en galego e ás producións operísticas das temporadas líricas das Asociacións de Amigos da Ópera da Coruña e Vigo. Continuase celebrando o 40 aniversario do CDG, nunha viaxe pola súa historia até os nosos días. Máis? Moito máis queda por descubrir na lectura das súas páxinas!” (Extracto do editorial do número 108 da erregueté, escrito por Afonso Becerra).
Colaboran neste número: Aldán López Dacosta, Alvaro Reboredo, Andrea G.Bermejo, Clara Bouzada, Diana Longa, Ginés Amoedo Alén, Julia Canay, Lutz Hillman, Paula Quintás, Raquel Castro, Rosalía Fernández Rial e Sara Santamaría.
No Fondo Teatral María Casares é posible a consulta de todos os números editados pola erregueté | Revista Galega de Teatro desde o ano da súa fundación en 1983.
A erregueté actualmente está dirixida por Afonso Becerra e Ana Abad de Larriva.
Segundo podemos ler na introdución, este dossier intenta ofrecer a posibilidade de coñecer o teatro desde as súas razóns máis ocultas até os seus enredos e os seus métodos.
Como se pode observar na súa evolución histórica, para comprender o teatro é necesario estudar os oficios, os desastres, as humillacións, a técnica, os mitos… Porque aínda que as veces non se teña en conta, re-presentar quere dicir presentar algo que xa existe, dentro ou fora de nós.
O teatro non se inventa, se crea, e son as diferentes creacións as que definen se é unha auténtica arte; mais esta arte se encontra tristemente impenetrábel, semella que os seus coñecedores a manteñan dentro dos oráculos coma se fosen bruxos.
O intento do autor é que camiñemos, entre páxina e páxina, pouco a pouco, pero con pasos seguros cara ao descubrimento do teatro.
A visión que ofrece este dossier sendo moi xeral é ao mesmo tempo de suma utilidade para iniciarse no estudo e práctica do teatro. Recomendable especialmente para a dinamización de obradoiros de teatro entre adolescentes.
Sumario: Breu història del teatre. Escenografia e Figurinisme: Les propietats de les formes. El color. La textura. Figurins. Exercicis: Concentració. Sorrolls i moviment. Improvisació. Construcció de personatges. Guia i propostes per a un muntatge. Calais de sastre del teatre d´avui. Bibliografía.
Maurici Farré i Maduell ( Barcelona 1961) é un “home de teatro” cunha traxectoria sólida e consolidada máis aló das nosas fronteiras: Serbia, MBT de Berlín, Théâtre Odeon de Paris…
O seu traballo atinxe aspectos diversos no ámbito dramático: autor, director, tradutor e produtor. Desde hai uns anos está instalado en Figueres (Girona) e colabora con La Funcional Teatre: Desballestades; Fa moltes nits que no vinc e tamén no ámbito do Club de Lectura “Ler Teatro” da Biblioteca Carles Fages de Climent en Figueres.
A nunca vista
Premio Abrente de Textos Teatrais 2022. Edic. Difusora de letras, artes e ideas 2023.
A trama da peza, inspirada nun caso real acontecido nos anos 80 nunha vila costeira do sur de Galicia, non é unha crónica. “O seu tratamento é poético, delicado, fráxil e tamén contundente. Non hai concesións, nin fisuras (…). A nunca vista enfróntanos como seres humanos a un dilema. Coloca un espello onde ver o noso reflexo, onde repensarnos. O que está en xogo é a asunción da nosa natureza. Competir ou cooperar? Cómodo egoísmo na nosa zona de confort ou disidencia que non segue o rabaño? Aceptar a quen é diferente a nós ou ignoralo e aniquilalo? Compromiso ou abandono das persoas máis necesitadas? (…). “É unha peza que nos suxire unha nova forma de entender o mundo como comunidade, onde o futuro pode ser visto con valores de empatía e sororidade, onde o sentimento de pertenza non nos impida ver o sufrimento, e a árbore á que pertencemos non nos impida coidar o monte que nos arrodea (…)”.
(Extractos do prólogo á edición d’A nunca vista, escrito por Irene Moreira).
A peza é inmensa polos interrogantes que abre. Nela a autora afronta conflitos perennes da humanidade, dúbidas por resolver e que segundo as respostas que deamos poderiamos construír un posible futuro mellor. A proposta escénica tenta explorar o camiño onde a compoñente plástica e visual conxuguen coa palabra.
Ana Abad de Larriva é actriz, creadora escénica e dramaturga. É titulada superior en Arte Dramática, na especialidade de Interpretación Xestual pola ESAD de Galicia, licenciada en Xornalismo pola USC e doutora en Comunicación pola UVigo coa súa tese A construción das bases da presenza dunha figura comunicativa a partir do adestramento actoral. Desenvolve a súa investigación no eido da teoría e da práctica teatral. Como dramaturga gañou tamén o II Premio Roberto Vidal Bolaño de textos teatrais en 2019 coa obra A sombra das árbores editada por Galaxia e o I Certame de Microteatro da Memoria en 2021 con Un biolo na noite. Colabora co Consello da Cultura Galega nas biobibliografías para o Álbum de Galicia. É coordinadora do Club de Lectura da Biblioteca Municipal do Poriño, e actualmente é a subdirectora da erregueté | Revista Galega de Teatro.
A Lola
Laiovento. 2018
A Lola son todas as mulleres que sobreviven aos seus maridos, arrebatados polo terror franquista.
As Lolas da Galiza ficaron esquecidas mesmo no tempo de lembrar as vítimas. Os recordos foron ao rescate dos homes porque os números proclamaban a súa maioría nos paredóns, nas gabias, nos tobos e tamén nos cárceres.
Non houbo anotacións das rapas, das tatuaxes na pel para marcar as mulleres que, naquela República que por vez primeira as tivera timidamente en conta, se atreveran a aprobar un destino distinto do que o franquismo tiña preparado para elas.
O nitrato de prata marcaba como rojas, ás mulleres que se sindicaran, ás que participaran en actividades políticas, ás que deixaran o cárcere do matrimonio e o fogar. Pero tamén marcou ás que tiñan como único delito estar emparentadas con homes perseguidos.
O relato xoga co presente-mediados dos anos 60-e o pasado- os anos da 2ª República e os inmediatamente posteriores ao golpe militar de xullo de 1936-.
A súa trama está determinada polo que se denomina o “pasado non ausente”: polo feito de que o sucedido nos anos da represión posterior ao golpe segue a condicionar
as vidas e as condutas de varias xeracións, porque o silencio sobre aqueles feitos impide a superación do trauma.
David e Teresa, mozos abertos aos novos aires que comezan a infiltrarse na sociedade española, deciden casar e regresan á casa nativa para comunicárllelo aos seus pais. Pero os traumas do pasado seguen presentes a historia dos pais de Teresa, familia comprometida dende o primeiro momento co novo réxime e a dos pais de David, identificados cos ideais republicanos, frustran os desexos dos mozos.
Na obra recréase o ambiente, ideais e confrontacións entre dúas formas de entender a sociedade, os valores da tradición patriarcal e escolástica dos golpistas fronte as ideas constitucionais de igualdade e liberdade democrática.
Manuel Ayán Díaz naceu na aldea de Fornelas, nos termos da Pobra do Brollón en 1946. Estudou no Seminario de Lugo e na Universidade de Salamanca. Exerceu a docencia de Filosofía en Lugo e Pontevedra. Participou na creación da Aula Castelao de Filosofía e na do grupo teatral Argallada para a que escribíu Beltrana a Birolla. De xubilado, cun grupo de amigos, formou a asociación cultural Avelaiña Teatro para a que escribiu: María Castaña e Almas na Gloria: Don Paco que forman parte do repertorio deste grupo de teatro. Tamén é actor afeccionado.
Erregueté | Revista Galega de Teatro nº 108
Asociación Cultural Entre Bambalinas. 2024 (2).
“Neste último número de 2024 a Erregueté non só atende ao que acontece nos escenarios dentro dos edificios teatrais, senón tamén a aqueles outros palcos que fan da vía pública, das rúas, prazas e torreiros, teatros efémeros de pegada inesquecible. O mesmo sucede cos formatos e duracións dando testemuño de obxectos artísticos independentemente do que ocupan no espazo e no tempo, de se duran 15 minutos ou 3 horas, porque a arte non se mide só polo tempo cronolóxico ou polas dimensións espaciais e de produción.
E falando de convención temporal este exemplar é unha revista bisagra entre un 2024 abondoso en creación escénica, pero escaso en días á semana de programación nos teatros públicos municipais, que é a grande materia pendente, e un 2025 no que todo o que se trata nas súas páxinas vai seguir activo ou debería seguir activo, para que os esforzos e o diñeiro sexan un investimento e non un gasto, para contribuír tamén a sostibilidade producindo máis espectáculos, cando os que hai non dan chegado a boa parte da poboación.
Pódese ler neste número 108 o que din Marta Pazos e Manuel Lourenzo, Premios da Cultura galega 2024, nomes tan fundamentais para as nosas artes escénicas como a dramaturga Raquel Castro, o “titiriteiro”Marcos Dios ou a maga Aldara Vázquez Arias.
Na sección de espectáculos, que pasa da vintena, celebrase a volta de Teatro de Ningures (1986) e dáse a benvida a compañías novas que acaban de nacer en 2024 como Código Azul (teatro) ou Disiden. Cia (2023, danza).
Dáse noticia do primeiro circo de toldo en galego e ás producións operísticas das temporadas líricas das Asociacións de Amigos da Ópera da Coruña e Vigo. Continuase celebrando o 40 aniversario do CDG, nunha viaxe pola súa historia até os nosos días. Máis? Moito máis queda por descubrir na lectura das súas páxinas!” (Extracto do editorial do número 108 da erregueté, escrito por Afonso Becerra).
Colaboran neste número: Aldán López Dacosta, Alvaro Reboredo, Andrea G.Bermejo, Clara Bouzada, Diana Longa, Ginés Amoedo Alén, Julia Canay, Lutz Hillman, Paula Quintás, Raquel Castro, Rosalía Fernández Rial e Sara Santamaría.
No Fondo Teatral María Casares é posible a consulta de todos os números editados pola erregueté | Revista Galega de Teatro desde o ano da súa fundación en 1983.
A erregueté actualmente está dirixida por Afonso Becerra e Ana Abad de Larriva.
Descobrim el Teatre
Dossiers Rosa Sensat nº 23.
Segundo podemos ler na introdución, este dossier intenta ofrecer a posibilidade de coñecer o teatro desde as súas razóns máis ocultas até os seus enredos e os seus métodos.
Como se pode observar na súa evolución histórica, para comprender o teatro é necesario estudar os oficios, os desastres, as humillacións, a técnica, os mitos… Porque aínda que as veces non se teña en conta, re-presentar quere dicir presentar algo que xa existe, dentro ou fora de nós.
O teatro non se inventa, se crea, e son as diferentes creacións as que definen se é unha auténtica arte; mais esta arte se encontra tristemente impenetrábel, semella que os seus coñecedores a manteñan dentro dos oráculos coma se fosen bruxos.
O intento do autor é que camiñemos, entre páxina e páxina, pouco a pouco, pero con pasos seguros cara ao descubrimento do teatro.
A visión que ofrece este dossier sendo moi xeral é ao mesmo tempo de suma utilidade para iniciarse no estudo e práctica do teatro. Recomendable especialmente para a dinamización de obradoiros de teatro entre adolescentes.
Sumario: Breu història del teatre. Escenografia e Figurinisme: Les propietats de les formes. El color. La textura. Figurins. Exercicis: Concentració. Sorrolls i moviment. Improvisació. Construcció de personatges. Guia i propostes per a un muntatge. Calais de sastre del teatre d´avui. Bibliografía.
Maurici Farré i Maduell ( Barcelona 1961) é un “home de teatro” cunha traxectoria sólida e consolidada máis aló das nosas fronteiras: Serbia, MBT de Berlín, Théâtre Odeon de Paris…
O seu traballo atinxe aspectos diversos no ámbito dramático: autor, director, tradutor e produtor. Desde hai uns anos está instalado en Figueres (Girona) e colabora con La Funcional Teatre: Desballestades; Fa moltes nits que no vinc e tamén no ámbito do Club de Lectura “Ler Teatro” da Biblioteca Carles Fages de Climent en Figueres.
Parece que capaches a nosa publicidade... Os anuncios da nosa páxina permiten á erregueté manterse activa. Desactiva o Ad Blocker e refresca a páxina para poder desfrutar dos nosos contidos con normalidade.
