A 32ª edición dos festivais Gil Vicente invita públicos e artistas a unha celebración prolongada do teatro en Guimarães cunha edición máis longa do habitual, afirmando a pluralidade do seu nome, comezando a finais de maio e ao longo de case tres semanas. No programa, que vai do 30 de maio ao 16 de xuño, os espectáculos das compañías profesionais estarán precedidos pola Mostra de Amadores de Teatro, que leva a grupos non profesionais do concello ao Centro Cultural Vila Flor (CCVF). O Gangue de Guimarães, o alumnado da Licenciatura en Teatro da Universidade do Minho e os obradoiros do Teatro Oficina tamén se unen ao programa. Unha celebración para todos os amantes do teatro en Guimarães, xa sexan profesionais, afeccionados ou estudantes.
Mostra de Amadores de Teatro
Unha semana antes dos espectáculos das compañías profesionais nos Festivais Gil Vicente, seis grupos de teatro amador subirán ao escenario no Centro Cultural Vila Flor para presentar as súas últimas creacións. A Mostra de Amadores de Teatro gaña así un novo espazo no calendario –do 30 de maio ao 2 de xuño– e unha nova centralidade, retomando o espírito histórico dos Festivais: o cruzamento entre afeccionados e profesionais do teatro.
Este xoves, 30 de maio, ás 21:30 horas, o CETE – Convívio e Teatro Experimental presenta no CCVF Dores. Ao día seguinte, á mesma hora, é a quenda do Grupo de Teatro de Campelos, que aparece con Médico à Paulada, de Molière. O programa do sábado 1 de xuño comeza pola mañá co Taller de Teatro con Gonçalo Fonseca e Nuno Preto, que se prolonga durante a tarde, terminando cunha presentación informal. A medida que avanza o día, Osmusiké presenta María Parda, de Gil Vicente, ás 17:00. O primeiro sábado do festival termina con (A)tentados, de Martin Crimp, peza presentada polo grupo ATRAMA a partir das 21:30.
O domingo 2 de xuño comeza ás 15:00 con O gardador de rabanhos da man do grupo ARCAP Ponte, que trae unha obra feita a partir de Fernando Pessoa e varios outros autores. A rolda da Mostra de Amadores de Teatro 2019 remata con Quando os Animais Governam, a partir de George Orwell, presentada ás 17:00 polo Grupo de Teatro Citânia-Briteiros, seguido dun debate final aberto ao público, ás 18:30, no Café Concerto do CCVF.
Programa profesional
O programa de espectáculos das compañías e artistas profesionais comeza con Don Juan esfaqueado na Avenida da Liberdade, de Pedro Gil, o 6 de xuño, ás 21:30. Ao contrario do que conta a tradición, este Don Juan non é heroico. É inxenuo e temeroso e, no canto de enfrontarse á figura do comendador, foxe. Ao facelo, escapa tamén da morte e destrúe o seu propio mito. Así o imaxinou Pedro Gil, que ademais de ser dramaturgo e director, é tamén un dos actores desta comedia. Coprodución de Barba Azul, Teatro Municipal de São Luiz, Teatro Municipal de Porto e Centro Cultural Vila Flor. Esta peza aparece no escenario con Filipa Matta, Miguel Loureiro, Pedro Gil, Raquel Castro, Rita Calçada Bastos e Tónan Quito como intérpretes.
O 7 de xuño está marcado pola estrea absoluta da Enseada de Miguel Castro Caldas. Este proxecto artístico é unha coprodución do Teatro Nacional D. Maria II e do Centro Cultural Vila Flor. Das familias felices non adoita falar a historia, dicíase como parafraseando a Tolstoi, pero é sobre elas que Miguel Castro Caldas quere reflexionar. ·Como crear protagonistas que non están en conflito ?,” é o punto de partida de Enseada.
Ao entrar no fin de semana, os Festivais ofrécennos Sequências narrativas completas, unha creación de João Sousa Cardoso, que volve así a un lugar habitual da súa creación, a obra do escritor e pintor Álvaro Lapa. Sequências narrativas completas era o último libro do autor que lle faltaba levar á escena, o que acontece agora neste espectáculo, que é unha reflexión sobre a liberdade e o lugar da palabra pública en Portugal. Outra das coproducións do Centro Cultural Vila Flor presentadas nesta edición dos FGV, neste caso xunto co Teatro Nacional D. Maria II, o Teatro Nacional São João, o Teatro Viriato e a Confederación. Esta peza, interpretada por João Sousa Cardoso, preséntase ao público o 8 de xuño ás 21:30.
Para pechar esta semana e abrir a seguinte, aparece unha proposta especial no calendario: Do Avesso, unha visita performativa aos lugares secretos do Centro Cultural Vila Flor, da autoría de Manuela Ferreira, onde o público investigará o que hai detrás do que está detrás –o que non ve, o que non está na escena. Almacéns, ascensores, corredores. O CCVF entre bastidores é o escenario e a inspiración desta visita organizada que mostra un lado deste centro cultural (normalmente reservado a artistas e profesionais do teatro) que raramente é visto polo público. Do Avesso ten unha sesión programada para o domingo 9 de xuño ás 17:00.
A última vaga de espectáculos comeza cunha estrea invitándonos a visitar A Praza, na Plataforma das Artes e a Criatividade. O 13 de xuño, ás 21.30, o Teatro Oficina crúzase cos case 60 estudantes que, ao longo deste ano, participaron nos Talleres do Teatro Oficina para crear un espectáculo, dirixido por Gonçalo Fonseca, no que se apropian da praza exterior do Centro Internacional das Artes José de Guimarães, antigo espazo do Mercado Municipal de Guimarães. Esta praza, como tantas outras, está ateigada de eventos, uns maiores, outros máis pequenos. Se sentamos na explanada a ver quen pasa, quen espera, quen a habita, entendemos que non está parada. Ela respira, ten un tempo, ás veces un contratempo. Unha das inspiracións para este espectáculo é A hora en que non sabiamos nada o un do outro de Peter Handke, un texto sen texto, ou mellor, sen fala, só coas accións dos personaxes que pasan polo espazo. Entre outras cousas, propón ao público ser movido, inventar, imaxinar de xeito diferente, na súa forma, as historias e os personaxes no escenario, na praza.
Segue, o 14 de xuño, o recentemente inaugurado Parlamento Elefante, proxecto vencedor da primeira edición da Bolsa Amélia Rey Colaço, unha iniciativa do Teatro Nacional D. Maria II, o Centro Cultural Vila Flor eo Espaço do Tempo. Eduardo Molina, João Pedro Leal e Marco Mendonça imaxinan un espectáculo cunha existencia previa: unha creación nada a principios do século XX para ser presentada en 2019, ano no que xa non habería guerras, a democracia estaría consolidada e a arte non sufriría censura. Un dispositivo curioso para pensar sobre arte e política. Os tres novos creadores parten das súas datas de nacemento para, en compañía de Mestre André, abrir o camiño a unha reflexión e atravesar acontecementos históricos, xa sexa o fin dunha guerra ou a estrea dunha película. Do Che Guevara ao Capitán América, dos Beatles aos Ace of Base, de Gandhi a Quentin Tarantino, reúnense para forxar leis universais, colaborar en conflitos de interese, manipular masas, falsificar sinaturas e outros plans maléficos. Mais a partir do punto de vista que lles permitiu existir: o dos seus antepasados. Agochados nunha trincheira ou sentados á mesa dunha conferencia internacional, revisitan o pasado para pensar o presente. E o asunto permanece. Democracia.
Mónica Calle presenta o último espectáculo desta edición no Centro Cultural Vila Flor. A directora e actriz portuguesa ofrécenos Ensaio para uma cartografía ás 21:30 do sábado 15. Na escena están 12 actrices –Ana Auga, Cleo Tavares, Eufrosina Makengo, Lucília Raimundo, Mafalda Jara, María Inés Roque, Miu Lapin, Mónica Calle, Mónica Garnel, Roxana Lugojan, Sílvia Barbeiro, Sofia Vitória– sen experiencia anterior en danza mais que, aínda así, bailan. Fano a partir de música clásica (Ravel) e de movementos de ballet. Mónica Calle pon a proba os límites do teatro e da danza no gran escenario do CCVF, co corpo no centro deste espectáculo que rexorde nunha nova montaxe, case catro anos despois da súa estrea, como resultado dunha brillante carreira co público e a crítica.
Pechando o elenco profesional dos Festivais Gil Vicente, sorpréndenos unha nova visita performativa, Ponto de Fuga, esta vez no Centro Internacional de Arte José de Guimarães (CIAJG). Nesta viaxe performativa –escrita polo actor, director e dramaturgo Nuno Preto– os visitantes son autorizados a mirar cara a onde normalmente non se pode, e a deixar pasar o corpo a os lugares por onde normalmente non se move. A viaxe ten lugar o día 16 ás 17:00.
Outras actividades
O Gangue de Guimarães e os alunos da Licenciatura em Teatro da Universidade do Minho e os obradoiros do Teatro Oficina, están presentes en diversas actividades paralelas. Entre estas actividades, destaca un obradoiro impartido por Tonán Quito a partir de textos de Gil Vicente, onde se cuestionan as posibilidades de construción de discursos contemporáneos a partir de textos vicentinos.
O alumnado da Licenciatura en Teatro da Universidade do Minho únese, por primeira vez, a celebración da arte teatral en Guimarães. Durante os festivais de Gil Vicente, presentan catro producións independentes orixinais. Hai tamén tres obradoiros currículares no programa.
Finalmente, os artistas de Gangue de Guimarães presentan publicamente, o 15 de xuño, as propostas elixidas para presentar un proxecto de desenvolvemento artístico de tres anos.
