You look ridiculous if you dance.
You look ridiculous if you don’t dance.
So you might as well dance.
Gertrude Stein.
Que é un corpo?
É, se cadra, tan só unha unión tan aleatoria como singular de órganos, células e sistemas?
É acaso un lugar, unha morada, un continente?
Un corpo é un corpo é un corpo?
Que é o meu corpo?
Unha pregunta sinxela pero de resposta complexa, pois o corpo é ao mesmo tempo contedor e contido. Un espazo no que resido e que me define tanto como eu o defino: alimentándoo (ou non), coidándoo (ou non), vestíndoo (ou non), transformándoo (ou non).
Así pois, se un corpo non é só un corpo, senón algo máis que un corpo, que é un corpo?
O corpo que nos presenta Andrea Quintana en O raro é que bailar sexa raro é o seu corpo e, ao mesmo tempo, algo máis que o seu corpo, xa que a bailarina e coreógrafa emprega o seu corpo como ferramenta de expresión e discurso político.
O corpo de Andrea convértese, porén, en todos os corpos. Especialmente, nos que non se (lles) permite(n) bailar.
Como afirma Afonso Becerra no seu artigo para a Erregueté, “O raro de bailar” (2013/12/24), sobre esta mesma peza, “O raro é que bailar sexa raro [..] é, nesta dramaturxia, un xeito diferente de facer política, unha inflexión.” E isto é porque a peza ofrece a oportunidade da reflexión sobre a normatividade, un concepto tan intanxíbel como autoritario.
Aprendemos o que é “normal” dende pequenes, dende que se nos comeza a ensinar un mundo dividido en dous, binario e bipolar, e no que eses “dous” son elementos opostos: un “home” non é unha “muller”, un “neno” non é un “adulto”, un “rico” non é un “pobre”, un corpo “flaco” dun corpo “gordo” e así até o infinito.
O “normal”, entón, comprende os dous polos dun mesmo binomio no que un extremo é acaso máis aceptábel que o outro ou, polo menos, parece ser que máis desexábel para a maioría. Esa maioría é a que converte o “normal” en “norma” e, porén, en “normativo”, estendendo o ideal a regra social.
Mais, e o resto? Que acontece con todo o que fica entrámbolos extremos? E o que queda fóra?
Aí é onde aparecen as disonancias, as disidencias e as diverxencias da norma. Reclamando o noso dereito a existir, comezamos a ocupar os espazos que até o entón estaban reservados para esa maioría pretendidamente “normal”, provocando o conflito polo mero roce.
N’O raro é que bailar sexa raro aparece un novo espazo de disidencia, que é o linóleo. O chan preparado para o baile é nesta peza un reflexo da rúa, da sociedade que está afeita a dividir para clasificar e quedarse tranquila sabendo que algo é “normal” ou non o é.
Neste cuadrilátero da arte, o corpo da bailarina é ofrecido como un espello da disidencia, aceptando todo aquilo que o fai único e, polo tanto, diferente. E como espello, todes podemos vernos reflectides nel.
Porque o paradoxo da “normatividade” é que non existe. SPOILER: ninguén ten todos e cada un dos ítems precisos para habitar no seu polo do binarismo normativo. Ninguén é cento por cento “home”, nin cento por cento “muller”, nin cento por cento “rico”, nin cento por cento “pobre”, nin cento por cento “hetero”, nin cento por cento “gai”. Afortunadamente.
A cousa, se cadra, está precisamente en aceptar as nosas propias diverxencias con respecto á norma e vela, por fin, como é: un concepto ideado para catalogar as cousas e que, canto máis o empreguemos para nos definir, máis nos acabará cousificando.
Así, benvidas sexan pezas como O raro é que bailar sexa raro, manifesto da diferenza que nos pode axudar non só a apreciar as nosas propias diferenzas, senón a facelo bailando, o movemento fundamental sen o que a vida non é posíbel.
Por un 2024 cheo de bailes.
