“En ‘Isla’ asistimos ao naufraxio nunha illa deserta de tres navegantes dun barco de recreo. O que de primeiras semella unha competición por acadar un espazo propio e exclusivo dentro da illa, remata por converterse nunha actitude colaborativa cando os náufragos entenden que a supervivencia non ten sentido se non é acompañada”.
“En “Illas desertas” Artesa Cía mestura con delicadeza a poesía visual co emprego dunha técnica posta ao servizo da dramaturxia da interacción, facendo que o público suba os chanzos que o separan do escenario sen sequera erguerse do seu asento.”
“Este rapaz, este Ragazzo, este rapaz calquera é calquera porque podería ser calquera de nós. Mais non é calquera porque a proposta de Barrosanta fai que Ragazzo sexa alguén especial, memoria viva do abuso de poder e da inxustiza dun sistema que non foi capaz nin de condenar ao seu asasino.”
“Con ‘After the Party’ Thomas Noone volve aos escenarios como bailarín, nun ‘só para dous’ no que o coreógrafo observa a relación cun outro que é el mesmo, representado por un monicreque que manipula en directo.”
Tiven a sorte de falar con Juancho Gianzo (Santiago de Compostela, 1980), durante o tempo de ensaios do novo espectáculo de Matarile, e puiden así falar con el de aspectos que, se cadra, teñen que ver co que acontece máis alá do palco, e que resultan imprescindíbeis para que unha produción poida chegar ao escenario.
“Grazas ao Circo de Nadal, somos quen de volver a crer na maxia, algo que xs cativxs teñen a man, pero que nós adultxs, se cadra, esquecemos e que está moi ben lembrar de cando en vez. Volvemos a soñar?”
O bailarín e coreógrafo Xián Martínez, director da compañía iXa Universos de Movemento, realizará unha residencia creativa na Escola de Danza Contemporánea de Montreal (EDCM), xunto con outrxs 23 bailarinxs que están alá rematando os seus estudos superiores de danza, e onde desenvolverá a súa próxima creación, ‘Yellow Lemon’.
“‘Transverse Orientation’ fala do que son as ruínas de Europa. Asistimos a un eterno bucle no que o Home (atendendo ao antropocentrismo da cultura europea) tropeza ao longo dos séculos, unha e outra vez coa mesma pedra, converténdose esta, se cadra, nunha condena. O impacto visual pervive e mesmo prevalece sobre toda a superposición de significantes. Papaioannou utiliza con mestría os símbolos e, mesmo así, o impacto maior é a plástica, a obra de arte viva que se ofrece ante nós con xenerosidade orxiástica.”
Falamos con Xián Martínez e co equipo creativo de ‘Pioneiras / The Power of Women’ sobre coreografía, posicionamento político, compromiso social, feminismo… así como do momento actual que está a vivir a danza no noso país.
“‘Chicas y Chicos’ é un monólogo para actriz no que unha muller (Ella) relata a serie de feitos biográficos que desembocan nunha terrible traxedia. Fala o texto do que se coñece como “aniquilación familiar”, no que un dos membros da parella de pais asasina os fillos da mesma para logo quitarse a vida. Ou, polo menos, tentalo”.
“‘Cubo’ de Elefante Elegante. No escenario, un cubo de madeira do que saen unha parella de seres que o habitan, conformando ese cubo o seu fogar e espazo de seguranza. Cunha posta en escena sinxela e moi versátil, conseguiron coller a atención do público de comezo a fin.”
Pioneiras/The Power of Women, unha peza ideada e coreografada polo tamén vigués Xián Martínez, un novísimo bailarín que tivo que marchar a formarse a Madrid e alí xuntou un grupo de colaboradorxs cos que naceu iXa, a compañía na que se xestou esta peza e as outras dúas que compoñen a triloxía coa que exploran o universo feminino e feminista: Inmarcesible e Raíñas.
“É un espectáculo para todos os públicos (a partir dos 10 anos) onde non só podemos gozar da mestría dun grupo de malabaristas, senón tamén atopar a humanidade do artista que está baixo do foco”.
“Estamos a vivir tempos complexos e a loita polos dereitos civís, posta en cuestión e en dúbida por tentativas parafascistas, fai que sexa preciso que a nosa posición teña que ser clara e radical (do latín “radicalis”, “relativo á raíz”), é dicir: ben plantada no chan das nosas conviccións”.
Pasa Dona Emilia por ‘Cigarreiras’ a modo de narradora omnisciente, xogando nos pregues temporais do presente e do pasado (e mesmo dos tempos ficcionais da súa propia novela), intervindo tanto nos acontecementos que ela mesma narra como comentando a xogada ao público.
Los Remedios é unha confrontación co pasado e unha revisión do mesmo. Sometidos a unha crianza clásica, os dous protagonistas da peza pasan de novo por episodios importantes da súa biografía, cuestionándose o pertinente dos valores e tradicións adquiridos, máis tragados que dixeridos. Impostos polo que “ten que ser” ou o “é así porque si”, porque “foi así toda a vida”, convertéronse en sentencias que afastan da reflexión e do discernimento, do que podemos entender que nos convén ou non. Sentencias que impoñen un modo de vida que se cadra, non queremos xa para nós.
Greenpiss, de Yllana, componse dunha sucesión de sketches onde aparecen as escenas míticas do ecoloxismo moderno: a empresa que contamina o entorno natural, o exceso de plástico nos mares, a tala indiscriminada e deshumanizada, o maltrato aos animais, a dificultade de ser verdadeiramente ecoloxista nestes tempos… Todos eles, propostos cun referente humano que os fai próximos, no que todxs nos podemos recoñecer, xa que interpelan ás emocións básicas.
Todo iso a un ritmo trepidante, xa que a velocidade é característica da comedia, e ligado cunha gran profesionalidade, onde o elenco pode mesmo improvisar e xogar co público. De feito, un dos grandes momentos da peza acontece cando se convida a unha persoa do público a subir á escena e participar nunha das súas bromas. Tamén, o xogo do reciclado envolve ax espectador/x, que participa indicando onde mellor reciclar cada elemento do lixo, chegando ás mesmas contradicións que chegamos todxs nas nosas casas cando o que queres tirar é confuso de máis para saber de que está feito, onde reciclalo.
Los abrazos huecos estreouse en Bos Aires no 2019 e chega a España neste 2021 marcado pola pandemia, nunha sala Ártika de Vigo aberta xa ás novas medidas de aforo. A “distancia de seguridade” non é máis ca unha metáfora da distancia que nos separa un/hxs dxs outrxs, facendo imposible a verdadeira, íntima comunicación. Esta é a teima que presenta Smith, enganchado a unha relación morta dende o comezo, demandante dunha atención que nunca vai chegar dende o outro (en masculino, xa que a relación é entre dous homes). Unha e outra vez repite a súa necesidade de comunicación, de saber que lle pasa ao seu mozo, de que lle fale, pensando que acaso así a súa relación volverá a coller azos. Atención, spoiler: non.
Charlamos con Gustavo del Río (A Coruña, 1979) xusto despois da estrea na Casa da Cultura de Neda de Hugo, a nova peza d’Os Náufragos Teatro coa que continúan a explorar o universo da diversidade. Falamos con este actor, director e dramaturgo da importancia de amosar o diferente como algo “normal”, da necesidade dun teatro que fale dunha sociedade máis aberta e, en concreto, da súa contribución persoal e profesional para o colectivo LGTBIQ+.
Asistimos en Any attempt will end in crushed bodies and shattered bones a unha sucesión de tentativas, de movementos que apenas se inician convértense xa en remuíños de reiteración constante, dos que xs bailarínxs xa non poden fuxir e que se acumulan na retina dx espectador/x grazas ás incesantes repeticións que dos mesmos movementos fan outrxs bailarínxs. Os remuíños van ademais acompasados polo bucle sonoro do Concerto para Clave e Corda Op. 40 de Henryk Gorécki, música que de tanto volver unha e outra vez acaba por entrar nos miolos do público e ficar aí por longo tempo, tamén repetida en bucle.
noradanze é unha artista moi nova que está a piques de presentar o seu primeiro traballo ligado á súa nova imaxe escénica, “NoDa”.
Bailar Agora de Marta Alonso Tejada é a primeira peza de danza candidata aos Premios de Teatro María Casares. Falamos con ela dos novos proxectos nos que anda bailando.
A onda vén e vai, seguindo un ritmo permanente que nos leva á idea do fluír. Este é un dos conceptos que dirixe Elvedon, peza estreada no 2015 e que, por primeira vez, puidemos ver no Estado grazas ao esforzo da organización da MIT de Ribadavia. O fluír lévanos á idea da vida, un movemento no que nos vemos inseridxs dende que nacemos e ata a nosa fin. Semella que non hai moito que facer neste ir e vir continuo, mais que deixarse levar polo mesmo. Pero os seres humanos facemos algo que impide o noso fluír natural coa vida. Pelexamos con el, tentamos dobregalo, controlalo, poñémoslle canles e encoros ao tempo que sentímo-lo degoiro de volver a deixarnos levar polo natural. O ritmo vital pode ser tan poderoso, que non nos deamos conta da necesidade de pausa, de parada, de descanso.
Quixemos falar con Caxoto a propósito do seu espectáculo Planeta LGTB, centrado na diversidade afectivo-sexual e de xénero, e co que se pretende achegar a naturalidade desta diversidade a grandes e cativxs a través da narrativa oral, espazo onde ata o de agora non se ten explorado moito este universo.
Un tanto desta maxia é o recendo que deixa a peza da Agrupación Sr. Serrano, The Mountain, que vén de presentarse na 37ª Mostra de Teatro Internacional de Ribadavia (MIT). Subir á montaña como a mítica expedición de Norton, Mallory e Irvine que tentou acadar o cumio da Terra no 1924, o Monte Everest, e na que faleceron os dous últimos cando fixeron a súa derradeira tentativa por coroar a cima.
Por 20 euros ao ano recibirás dous números da revista con artigos, reportaxes, textos teatrais...