Pobos e comunidades sometidas, persoas discriminadas pola cor da pel, pola etnia, pola clase económica ou social, por ser mulleres, por ser mulleres que aman outras mulleres, forman parte desa historia terrible dun mundo que se repite, redondo e cíclico.
Chámame a atención como en Galiza, ás veces, xorden impulsos creativos que nos conectan con outras raíces, aparentemente afastadas e exóticas, pero que, no fondo, poden estar máis próximas do que parece. Ese é o caso de Blues de medianoite de Alba Fernández Cotelo e Laboratorio Escénico da Coruña, na súa versión estendida. Eu xa vira o formato breve para rúa, en Cartografía en Movemento de Lugo, en 2022, e ficara enfeitizado pola teatralidade daquela danza na que Alba se transmutaba nas grandes mulleres do Blues e do Swing, reivindicándoas, nunha viaxe na que o tempo de Swing parecía saír dos ritmos ternarios dos trens e das noites dun club nocturno de Nova Orleáns.
Na versión estendida, dunha hora de duración e cunha banda formada por Marian Ledesma (voz e teclado), Julio Cuns (guitarra), Juan Tinaquero (contrabaixo e baixo eléctrico), Bruno Couceiro (batería) e Alfonso Castro (luz e guitarra), o espectáculo adquire os xeitos dun musical invocativo e reivindicativo.
A banda entra no escenario e sérvese unhas copas, as actitudes, a luz e o son fan mudar o espazo. Estamos na media noite, a lúa brilla, redonda e chea de soños. Alba aparece bailando, pola grada, cunha harmónica entre os labios. Os instrumentos alíanse no ritmo ternario do Blues e do Swing, como un tren que nos leva por refachos das historias de Ella Fitzgerald, Bessie Smith, Ma Rainey, Billie Holiday e Mammie Smith. Mulleres negras discriminadas, abusadas, con historias terribles, que nos deixaron un legado artístico precioso, e un exemplo que é necesario coñecer e considerar. Esta é unha das achegas máis valiosas de Blues de medianoite, a reivindicación destas mulleres negras, destas artistas incribles. Unha achega que vén cargada de boa música e de temas deliciosos que, na voz de Marian Ledesma, adquiren novo brillo, nunha interpretación de textura resgada e aveludada á vez.
A música e ese espírito afouto substáncianse no movemento limpo, de altísima definición no trazo, de Alba Fernández Cotelo. Na primeira parte, máis articulado e, segundo a min me pareceu, máis vinculado ás danzas urbanas, liberado do feminino ou do masculino. Na segunda parte, máis ondulante e sensual, máis ligado, quizais, á evocación de clubs nocturnos e do Lindy Hop. E, polo medio, a bailarina, ademais de querer tocar a lúa e bailar co micrófono, como quen baila coa voz daquelas deusas invocadas, tamén nos conta, dun xeito moi sintético e eficaz, pequenas historias que nos dan a talla daquelas mulleres prodixiosas, xigantescas, que chegan até nós a través deste Blues de medianoite.
Nun momento dado, Alba pregúntanos se sabemos o que é a corchea de Swing. Na sala semella que non hai ninguén que o saiba. Entón aprendemos e sentimos, experimentamos e gozamos o que é a corchea de Swing e, dacabalo dela, entramos noutra dimensión que nos pon en contacto con aquelas estrelas que nos regalaron o Blues e o Swing. Unha corchea de Swing non é pouca cousa, porque na administración do tempo, na xestión rítmica, como na respiración, modulamos a vida e dámoslle ou encontrámoslle o sentido. E aquí, nesta comuñón, a ritmo de Swing, encontrámonos, xa non estamos perdidas/os.
