Chega setembro e con el as voltas; á escola, ás programacións culturais, ás rutinas persoais e tamén a nosa sección en forma de cita mensual, como a regra.
Pois ao pensar nos hábitos saudábeis lembrei que non escribín sobre o teatro comunitario, práctica que levo realizando dende hai moitos anos e que abordarei hoxe dende unha perspectiva informal e, como non, irreverente.
Maquino moito na substancia que ten o teatro comunitario que fai enganchar como a “drogaína” irremediabelmente a quen o coñece e practica, e acho que dei coa clave.
O teatro comunitario pon no centro a vida das persoas integrantes e descansa a súa organización e xestión dun xeito asembleario realmente horizontal e aberto, características que apoderan e comprometen ás persoas que o realizamos.
É unha deriva do teatro político que comparte características co teatro social, mais non é teatro social, fundamentalmente porque non existe unha condición específica que una ás integrantes, máis alá de pertencer á zona onde se realiza, o que Marcela Bidegain definiu como “teatro de e para a comunidade”.
Pois aí está o choio, que diríamos nesta barra de bar improvisada! Reorienta o concepto de compromiso e dálle unha volta, este é o motivo diferenciador co teatro amador. Ademais do seu vínculo co sector, posto que na súa organización adoitan traballar profesionais que axudan a que o resultado final do que se quere contar se presente aqueladiño, ben xeitoso, vaia.
O compromiso é unhas das ideas fundamentais do teatro e se fas teatro, sabes ao que me refiro. Sempre hai que estar nos proxectos coa base do compromiso ben clara. A ver, ho! Se na nosa profesión a palabra non vale, tiramos pedras sobre o noso tellado, para as titiriteiras a palabra é moeda de cambio, estamos feitas de palabra e son as verbas as que nos sosteñen, algo tan efémero como indeleble como a arte que louvamos.
O compromiso no comunitario establécelo ti co grupo, pero sobre as persoas que o practican non hai unha responsabilidade tan grande que faga que se unha persoa non pode asistir a unha función non poida levarse a cabo, porque non se constrúe no individual, senón no colectivo, a súa forza non emana dos egos, senón do encontro e iso ten unha potencia escénica abrumadora que o fai irresistíbel.
Nas voltas á rutina gosto de recuncar coa miña axenda militante e ese feito, no eido teatral, é retomar a práctica do teatro comunitario que me alegra todos os xoves da vida, porque achego o meu saber a un feito colectivo, un ben común que mellora a vida das persoas, tanto das que practican como das que asisten ás funcións ou as que colaboran no proceso, neses 360º que se producen neste tipo de teatro.
Agora, cando o ego é o imperialismo a frear, precisamos traer ao presente prácticas para o ben común e decatarnos de que as nosas vidas son escasa e relativamente importantes, por non dicir insignificantes para o urxente que é arranxar o lugar onde habitamos e unha das formas de participar nese desafío é o teatro político na súa forma comunitaria. Convidadas quedades, logo, a esta ronda que, como di a presidenta nos concertos (por se hai algunha almiña despistada, refírome a Sés), diolopaghe!
La vida voraz que se enreda
la vida que sale a jugar
la vida consciente que queda
la vida que late en el mar.
(Silvio Rodríguez. ‘La vida’ do álbum ‘Rodríguez’).
