Onde estamos cando estamos xuntas?
É unha casualidade que nos atopemos, que aparezan ante nós ollos alleos en tempos de espellos negros que habitúan devolver a nosa propia mirada? Por que nos perdemos? E como nos atopamos? Que facemos se sucede esa milagre? Do 3 ó 5 de setembro o Colectivo VACAburra ofreceu na Sala Ártika de Vigo a resposta a estas cuestións nunha das seis pezas de danza coproducidas pola Xunta de Galicia e o Centro Coreográfico Galego. Con Festina Lente, Gena Baamonde e Andrea Quintana, segundo as súas propias palabras, ofrecen «unha reflexión sobre o momento presente».
Clara Ferrao Diz e Andrea Quintana entran en escena —por onde o fixera o público que entón as miraba—, xuntas, coma se bailasen un tango aínda que os movementos teñen como base a vibración nun corpo teso, avanzando polo espazo e facendo que se ilumine xunto a elas. Na música que as acompaña prima a percusión, pero haberá moitas variacións estilísticas. Con este comezo deixan clara a dinámica futura, onde primará a exploración e explotación de todas as variacións posibles dentro do xogo escénico.
A clave do espectáculo radica na conexión entre ambas, as súas miradas, e a dirección das súas accións —que se separan só para volver a atoparse—. Hai unha enerxía que lles atravesa o corpo, indo de arriba a abaixo, e xorde así unha pregunta: «Está a darse un diálogo entre elas e o entorno?». En case todo momento o ritmo marcado pola música é seguido polas bailarinas, este guía os seus movementos, e moitas veces elas buscan renegar deste feito, pero se ven arrastradas por el, hipnótico, a pesares de que deixan moi claro, sen palabras, que o que o seu corpo desexa é volver ó carón da outra, estar conectadas entre elas e non a unha entidade exterior que as aliena, que volve á súa música estrana e complexa en ocasións.
Máis aló de todas as interpretacións posibles, o bo traballo dramatúrxico de Festina Lente permite saber con certeza que hai un desexo: Sentirse no mesmo espazo e compartir vibras. En varias ocasións elas deixan de estar xuntas. Por exemplo, a mediados da peza a luz treme, unha se separa e a outra impídello, da man, e parece que ningunha sabe onde están, impedindo que a dinámica que construíran continúe, algo vai mal e se escoita un son branco estrano e un pouco incómodo. Logo todo volve a ser como antes, festivo, con movementos de cadeira marcados, certo descontrol, etc., pero, continuando co ciclo, se dá un novo impedimento, e robotízanse lixeiramente, segméntase o corpo aínda enérxico, e volven a darse de conta de que están separadas e deben procurarse e darse a man, o cal semella unha tarefa imposible. Por sorte, moitas veces puideron disfrutar a unha da outra, case de xeito ritual, mostrando un ensaio teórico-escénico sobre a experiencia de estar xunto a outres, experimentando pola quinosfera propia e allea.
Co avance do tempo as figuras danzantes van cambiando de roupa, tal e como se fai no espectáculo Shirtology (1997) de Jérome Bel, desprendéndose dunha camiseta para deixar ver a que estaba oculta por debaixo. Cada cambio afecta lixeramente á dinámica de cada sección, e a cada nova estética, semella, di algo sobre a tipoloxía de persoa que se intenta evocar, tal vez afirmando que este proceso que elas están a ter é un proceso que afecta a un amplo rango de persoas, incluíndo á xente do público, que é cara onde se orientan moitas veces durante a transición da vestimenta.
Andrea e Gena souberon construír dinámicas que aproveitasen tanto o espazo coma os propios corpos de Clara e Andrea —individual e conxuntamente— , exprimindo ó máximo cada concepto traballado. O espazo sonoro, a cargo de Andrea Quintana e Menina Arroutada e con arranxos de Les Silva, e a iluminación de Violeta Martínez Rivera, tiveron un tratamento moi acertado, xa que acompañaban á propia dramaturxia dos movementos, non había nada ó servizo de nada, senón que todo fluía en conxunto.
E é que nós, quen observa, poderiamos ser elas, que están expostas en escena. Nós tamén estamos expostes, aínda que doutro xeito. En realidade, vivimos o mesmo proceso ca elas nos nosos días, pero non podemos velo. Temos tantos estímulos que non podemos pararnos a pensar sobre como estes nos afectan. En Festina Lente vímolo.
