Sentido e sensibilidade foi publicada en Londres no ano 1811 e Jane Austen debía de estar flipada porque gustara tanto a novela na que describe, con moito mimo, o que adoita pasarnos ás mulleres simplemente por ser mulleres.

Cando no 1937 Hitler en Núremberg facía un dos seus grandiosos desfiles da raza aria, comprobaba extasiado o poder cativador e certamente enganoso que ten a imaxe para o ser humano. Non podemos dicir que esas exhibicións formalmente non son impactantes e incluso esteticamente belas, agora ben, o sentido común, o sentidiño vaia, xa asoma para indicarnos que o significado que emiten é ben perigoso e fan que salten unhas poucas alarmas porque desligar o sentido e a sensibilidade nun espectáculo éche inefábel.

Por iso, aínda que nos poida gustar un desfile pola súa imaxe ou escoitar os ritmos atraentes de case calquer himno, o seu significado ao pasar polo noso pensamento fai que o rexeitemos porque na conxugación do sentido e a sensibilidade está o verdadeiro acerto escénico, o demais son perrenchas escénicas erradas, moitas veces feitas por persoas enxalzadas polo mainstream cultural do momento.

No teatro, todo significa e por moito que queiramos eludir a responsabilidade do sentido dramatúrxico baixo a escusa de facer posdrama, non podemos escapar á manipulación que é sempre escoller uns signos e non outros, non podemos escapar do noso pensamento, nin do sentido do que estamos dirixindo.

Certo é que as normas do xogo non son as mesmas para o teatro político que para o posdramático, mesmo o relacional ou xa non digamos o aristotélico, pero dende logo pensar que nas pezas o sentido circula libre, da escena á recepción, é un erro de primeiro de dirección de escena.

É sabido que un dos mecanismos do teatro asociativo é rachar as pontes que ligan unhas ideas con outras e constrúen unha historia e tamén unha visión única e xerarquizada, pero non é menos certo que se escollen para poñer enriba das táboas unhas imaxes e non outras, porque escoller e seleccionar é a base da creación, e coñecer os significados que emanan as imaxes é importante. Por moito que fagamos o posíbel para que o público peche o seu significado, existe a cultura común que nos fai saber que se soa louvarei, por exemplo, pensaremos na igrexa católica e pode que individualmente alguén lembre os abusos que recibiu do cura da parroquia, pero escapa do noso control, a experiencia individual escapa das estratexias de recepción xerais. Relendo o exemplo, creo que non é acertado porque o dos abusos e a igrexa van da man, sen dúbida.

E agora que xa pasou marzo, ese mes onde, pese quitar o de traballadora ao 8m, toda institución que se prece “celebra” o mes explotando ás mulleres artistas, para despois non integrar as súas montaxes no que queda de ano, puidemos ver tamén, digo, abraiadas como os homes nos explican como é ser muller e sobre todo nos ensinan a analizalo desde múltiples puntos de vista porque claro, nós, pobres, non sabemos. Así hai espectáculos dirixidos por homes que se cualifican de feministas, hai homes que se disfrazan de mulleres para falar dos abusos sexuais e seica é humor elegante e tamén hai críticas masculinas, que por suposto louvan estas propostas, todo isto sucede en marzo, que o mesmo que pedimos que non ocupen lugares protagonistas nas manifestacións, ben podían calar noutros eidos, pero non, porque aínda que queiran evitalo, mansplaning, mansplaning e mansplaning. O que vén sendo unha panda de iluminados, e nunca mellor dito. E ser muller nin é un sentimento, nin algo de quita e pon e menos aínda un colectivo. As mulleres somos a metade, como mínimo, da poboación e como me ensinou a miña amiga a actriz Arantxa Treus nos milleiros de conversas que tivemos este Marzo, o humor só se pode facer dende a túa condición, para rirte das persoas xudías, por exemplo, tes que ser xudía, e así con todo, e esta é unha lección importante porque todas, e non erro, todas as mulleres sufrimos algún tipo de abuso sexual ao longo da nosa vida, por iso disfrazarse de muller para facer rir, sendo home, non é humor intelixente, é humor que adoece de sentido e de falta de sensibilidade, amigos.