Taxonomía da vinganza (un eloxio por partes).
Roi Vidal Ponte
Adoitamos vingarnos dunha maneira máis imaxinaria que real. Apretamos a carraxe e pensamos que así convertemos o verdugo en vítima, mais en realidade só existe vinganza se existe a acción concreta e, a poder ser, o dano físico. Non hai ansia de vinganza máis xustificada que a que nos xera o maltrato abusivo, sexa o buylling escolar ou a violencia machista, pero o de saldarmos contas é bastante improbable e acabamos por nos entregar a unha ficción liberadora como a que presenta o relato salvaxe de Ana Carreira.
O incidente incitador desta farsa enfermiza é un motivo moi de noso: a rosaliana xustiza pola man dunha muller vítima do maltrato. A escena abre co cadáver do marido esperando nunha cadeira. A chegada dun terceiro personaxe cun trastorno de identidade disociativo engádelle ritmo ao diálogo e moita máis violencia ao cadro. Non é o policía que desvela o móbil do suceso, pero a súa arte na taxonomía e desecamento de mamíferos vai ir (en tétrica analoxía simbólica) quitando capas até desentrañar as motivacións do acontecido.
O resultado é como unha de Hitchcock reflectida nos espellos da calella do gato ou como unha desas farsas negras británicas nas que o macabro é motivo de mofa e escándalo. Sen esquecer o absurdo violento de Ionesco ou Genet nin as loitas territoriais dos diálogos indirectos de Pinter.
O traballo de dirección apóiase nos intérpretes para lle dar renda solta á proliferación de silencios e de xestos. Non todo se di de maneira explícita nin con palabras, e esa naturalidade resulta tan cómica como violenta, porque enxordece máis o berro reprimido que o berrado, doe máis a presenza do coitelo que o seu uso.
Celia González, todo graza na expresión, traslada o seu finísimo sentido de humor á escena por medio do contraste emocional e da sutil parodia dunha xestualidade cuadriculada e faino cunha contención interpretativa que fai medrar o lado máis terrorífico da súa personaxe. Aarón Gallego, atolado monicreque, domina o descontrol equilibrado cunha corporalidade elástica e é quen de encarnar toda unha familia enteira.
Quitando a pega de que o casting non acaba de casar co texto porque presenta máis xuventude que a que pide a trama, os dous intérpretes funcionan moi ben entre si, a flutuaren entre a brusquidade e o entendemento, cuns silencios cheos de vida e un detalle (todo nesta peza son detalles) que debería pasar máis desapercibido: o seu galego é verdadeiro e natural, e demostra que o dominio oral do idioma pode converter unha esforzada actuación nun pracer estético non tan abundante como debería.
E todo isto nun faiado diminuto (o faiado ensanchado da memoria) e nunha hora e pico de actuación ininterrompida para conseguir, en definitiva, unha gargallada impresionada e practicamente constante por parte do público, incluíndo risos nerviosos, incredulidade, despoxamento de traumas, estupefacción e catarse; e a sensación de que se abordaron cousas moi serias cunha capacidade de desdramatización moi polémica.
Para que existe, se non, o teatro?
Cando dous son multitude de Ana Carreira
Compañía: Vía 6
Dirección: Ana Carreira
Elenco: Aarón Gallego e Celia González.
Sala Ingrávida, Porriño. 2 de outubro de 2015.
