Caixa negra, de Fernando Epelde foi o texto elixido pola erregueté para o seu VI Certame de Banda Deseñada sobre Teatro. Coa lámina “Manía”, Manuel Tudela Díaz (Madrid, 1994) foi o gañador e o encargado de adaptar para cómic a obra obtendo como resultado A caixa negra. Vinculado á escola O Garaxe Hermético, entre outros proxectos, Tudela ten participado en libros colectivos como Verne imaxinado e O Picoto do Pai, así como na Revista Noveno nº1 e no proxecto Castelao, Alma Galega, da Editorial Galaxia. Falamos con el sobre algunhas das claves do traballo que este xoves 5 de abril se presenta no Café de Catro a Catro (Vigo) ás 20.30 e que contará coa presenza do músico e dramaturgo Fernado Epelde.
| Vanesa M. Sotelo |
Antes de atoparte con Caixa negra, de Fernando Epelde, tiñas algún tipo de relación co teatro?
Case nada, a verdade. Algunhas lecturas, algunhas asistencias a representacións; pero nada moi serio.
Cal foi o principal atractivo que che ofreceu o Certame de Banda Deseñada sobre Teatro?
É unha moi boa oportunidade de promoción para un autor novel coma min e foi un adestramento para achegarme ao ritmo de produción profesional… o diñeiro tampouco molesta.
O xurado do certame valorou a adecuación da imaxe á intensidade dramática e a condensación narrativa conseguida. Cales foron para ti os retos á hora de abordar a adaptación do texto?
O primeiro reto, antes de comezar, foi encontrar a maneira de representar a narrativa en audio para a que está pensada esta obra en banda deseñada. Non foi fácil, pero quedei contento coa solución. Funciona.
Despois, xa coa decisión tomada de que quería separarme o menos posible da obra orixinal, tiven que encaixar todo o contido nun máximo de 16 páxinas de banda deseñada. Foi moi complicado. Tiven que reducir a cantidade e a complexidade das imaxes para poder conservar o texto completo, pero ao final tiven que quitar anacos para que entrase todo.
Logo foi o traballo, o tempo diante do papel e do ordenador. Non foi problema, ninguén se mete nisto se non está disposto a meterlle horas. Foi neste paso cando topei co último obstáculo: a data límite. Cheguei e cheguei con tempo de facer correccións, pero tempo sempre falta.
Cales son os teus principais referentes e canto deles hai na materialización de A caixa negra?
O meu principal referente gráfico é a liña clara francesa, sobre todo o autor Yves Chaland; aínda que neste traballo hai pouco disto. Cheguei as solucións que se poden ver máis por necesidade que por ser o que fago normalmente. Non podía usar unha harmonía de cor complexa nin iluminar coa cor, porque entón non chegaba á data de entrega; así que simplifiquei todo o que puiden, con variacións dun mesmo ton para toda a obra. Din volume con texturas feitas en dixital que imitan ao gravado. Xa as usara nun exercicio anterior do garaxe no que imitara a Keko, o debuxante de Yo, Asesino (el o fai en branco e negro). Teño que dar as gracias aos profesores do Garaxe por ensinarme a facelo, sen eles non sei si daría entregado a tempo; o que é seguro é que non quedaría igual.
O cambio foi divertido, pero algo estresante.
Formas parte do alumnado do Garaxe Hermético, a escola profesional que dirixe Kiko da Silva en Pontevedra. Que supón este espazo para a banda deseñada en Galicia?
Que a banda deseñada en Galicia xa non sexa unha acumulación de individuos, que exista unha base sólida de autores de nivel profesional á redor da cal se estableza un mercado para a banda deseñada galega.
Para o individuo é a forma de condensar décadas de experiencia en tres anos e de coñecer e traballar con outras persoas interesadas nesta arte. Polo menos esa é a miña experiencia.
Confesaches que entraches no Garaxe Hermético, coa vontade de ser só guionista pero colliches o lapis con gusto. Xa como lector, que elementos destacarías do texto de Epelde e cales remarcarías da túa propia versión?
A verdade é que, tras a primeira lectura da obra non quería presentarme a este concurso; o tema non me chamaba. Pero dáballe voltas e volvía a ler todo o conxunto da obra. Creo que lin a obra catro veces só para decidirme a facer esa páxina que había que presentar.
Para min é unha obra sobre a memoria e intentei manter o tema na adaptación. De feito, como xa mencionei, quería adaptar a obra tal cal, con todo o contido e, aínda que non foi posible por temas de espazo, si que me permitiron, sen ningún tipo de problema, meter o manual de instrucións co que inicia o orixinal. Quería unha obra que tamén buscase esa inquietude por ser descifrada.
Gustaríame ter usado máis páxinas e máis tempo para a adaptación, pero a verdade e que non son fiable ao falar do meu propio traballo: sempre quero facer cambios e sempre quero máis tempo.
