A danza tamén é unha casa
As casas nas que vivimos. A casa na que medramos, a da infancia. O relato en postais caseiras da viaxe vital dos espazos. O confinamento como pano de fondo que nos devolve, obrigatoriamente, ás nosas casas. Todo isto e máis, late na proposta coreográfica Home: A Place Within, de Ana Beatriz ‘Betty’ Pérez para a compañía Hedwig Dances de Chicago.
Trátase dunha peza realizada a distancia, coa coreógrafa na súa casa da Coruña, a compositora da banda sonora, María Move, tamén na súa, na mesma cidade, igual que Raúl Grillo, na produción musical e o elenco, formado por Jacob Buerger, Olivia González, Jessie Gutiérrez e Rigoberto Saura, nos seus apartamentos de Chicago, igual que a equipa artística da Hedwig Dances que acompañou o proceso.
A estrea online foi o domingo 7 de marzo ás 22h. na Galiza, que debían de ser as 15.00 h. en Chicago.
A concepción coreográfica, así como o punto de vista de dirección, trala pantalla, coa mediación de cámaras, evidentemente achega a danza ao audiovisual. A estas alturas, case de maneira innata, temos unha cultura audiovisual e iso contribúe a que este tipo de propostas nos funcionen e as poidamos ver con desfrute. En certo sentido até supoñen unha liberación respecto á maioría de produtos audiovisuais que consumimos nas diversas plataformas de contidos, así como na televisión ou nas redes sociais.
Neste caso, a concepción poética e íntima, tamén lúdica, na coreografía, sumada á singularidade dos corpos e dos espazos, así como a montaxe e edición de vídeo, realizadas por Armando Martén, coa asistencia de Jacob Buerger, xeraron unha peza que nos libera dos efectismos e intrigas de guión das series de ficción e que, no entanto, nos mete en casa allea, para sentir a fascinación ante o fogar como fonte de movemento e expresión inefábeis.
Cada cuarto é unha ecuación poética na que a arquitectura se volve dúctil grazas a quen a habita e a danza. Nós entramos neses catro cuartos das dúas bailarinas e dos dous bailaríns e elas e eles mírannos ás veces, igual ca o gato que observa con atención, desde o marco da xanela, a unha das rapazas que bailan.
As fiestras son algo moi relevante en Home, comunican o dentro co fóra, son o lugar da mirada de quen está no cuarto. Son os ollos arquitectónicos que lle fan a competencia ao ollo da cámara, que vén a ser a nosa fiestra para mirar o interior deses catro cuartos, desas catro danzas que dialogan na sincronía das imaxes, pero tamén na súa contigüidade fragmentada. Aí ábrese unha atractiva tensión rítmica, polo contraste entre a fluidez e a ductilidade coa que os corpos en movemento flutúan, se adaptan aos espazos e os modifican, e os fragmentos ou cadros nos que, no eixo sincrónico ou diacrónico, se presentan os cuartos.
No marco das portas, no marco das xanelas, no cadro dun espello ou da cortina dunha ventá, nas liñas que debuxa o pavimento ou a madeira do chan, nos ángulos das paredes… as xeometrías dos cuartos das casas fornecen unha atractiva tensión respecto ao contraste coa ondulación dos corpos.
Utilizan cuartos baleiros e salóns, principalmente pola súa versatilidade para desenvolver neles unha danza liberada da funcionalidade asociada a espazos como poden ser o da cociña ou o do cuarto de baño. Nunha sala as persoas poden facer moitas cousas, desde as máis usuais até as máis marabillosas, como acontece nesta peza.
O movemento apóiase e expándese nos elementos físicos do espazo, parece como se houbese unha simbiose. A vida é unha danza. Vivimos nas casas e, por tanto, elas tamén poden ser o xerme para a creación de movemento.
Ás veces, coa envolvencia sonora, de efecto inmersivo da música, semella que as bailarinas e os bailaríns non están sos en cadanseu fogar, senón que están a bailar coas paredes, cos elementos arquitectónicos que os gorecen. Hai, nesas secuencias, unha personificación ou prosopopea da arquitectura da casa. Pero tamén hai unha creación de espazo ao modelalo co movemento do corpo.
Tamén hai lugar para o teatro, cando xogan cunha cadeira no medio de cada un dos catro cuartos e as voces en off fálannos do que sempre quixeron ser ou facer. Entón botan man de accesorios, como gafas de sol, unha bufanda… e asoman as personaxes, que axiña se han esfarelar para volver ás persoas. Ao final, as persoas é o que conta.
No remate, o conto dos tres porquiños e as súas tres casas para defenderse do lobo. Unha referencia naif, pero tamén poderosa, respecto ao momento actual de confinamento fronte á pandemia. Paisaxe urbana nevada de Chicago desde algunha das fiestras e un dos bailaríns pegado a un muro de vidro translúcido.
Despois de asistir, encantado, á estrea online de Home: A Place Within, fico a pensar que a danza tamén é unha casa, un fogar.
